کاربُرد واژه امیرالمؤمنین در سلامِ خلافت

کاربرد واژه امیرالمؤمنین در سلام خلافت، کاربردی ویژه بود. در شرح احوال خلفا، عبارت «سَلَّمَ علیه بالخِلافه» (بر خلیفه، سلام خلافت داد) بسیار دیده می¬شود. چنین سلامی، بیانگر اعلانِ پذیرش و ابراز وفا داری نسبت به خلیفه سلام شونده بود. این سلام، با عبارت «السّلامُ علیکَ یا امیرالمؤمنین» رواج داشت و بنابر یک رسم، با اذان همراه شد. مؤذّنان، هنگام اذان به خلیفه، سلام خلافت می دادند واورا به اقامه نماز فرا می خواندند. تخطّی از شکل رایج در سلام خلافت و دگرگونه کردن آن، واگوی رفتاری اعتراض آمیز بود که در سه شکل بروز می یافت: سلام عادی، سلام با واژه¬هایی معنادار، اعراض از اصل سلام یا پاسخ به آن. با گذشت زمان و پیدایش تشریفات در دربار خلفا، سلام خلافت نیز به آدابی چند در آمیخت و عدم رعایت آن آداب، رفتاری نا بهنجار به شمار آمد.